Rak piersi

Co to jest nowotwór?

Nowotwór to grupa chorób w których komórki organizmu dzielą się w sposób niekontrolowany, nie różnicując się potem w typowe komórki tkanki. Utrata kontroli nad podziałami jest związana z mutacjami genów kodujących białka, uczestniczących w cyklu komórkowym. Mutacje te powodują, że komórka nie reaguje na sygnały z organizmu, lub robi to niewłaściwie. Powstanie nowotworu złośliwego wymaga kilku mutacji, stąd długi (nawet kilkadziesiąt lat), ale najczęściej bezobjawowy okres rozwoju choroby. U osób z rodzinną skłonnością do nowotworów część tych mutacji jest dziedziczona.

Nowotwory występują w następujących typach:

• Nowotwór łagodny (niezłośliwy) – jest dobrze ograniczony, rośnie wolno i nie daje przerzutów, a po należytym jego usunięciu nie powstaje wznowa (nowotwór nie pojawia się ponownie w tym samym miejscu). Mimo tego, nie należy go lekceważyć. Jego szkodliwy wpływ na ustrój może być spowodowany np. wydzielaniem hormonu, krwawieniami, zamknięciem światła naczynia lub uciskiem nerwu.
• Nowotwór miejscowo złośliwy (pół złośliwy) – nowotwór o miejscowej złośliwości; charakteryzuje się co najmniej jedną z trzech cech: dużą masą tkankową uciskającą otoczenie, zdolnością naciekania i niszczenia otoczenia lub zdolnością wszczepiania. Zasadniczo nie daje przerzutów, ale mogą pojawiać się nawroty, nawet po radykalnym leczeniu chirurgicznym.
• Nowotwór złośliwy – ma skłonności do odrywania się komórek, które przemieszczają się naczyniami krwionośnymi i tworzą nowe skupiska nowotworowe w innych częściach ciała (przerzuty). Daje też częste wznowy. Jednym z rodzajów nowotworu złośliwego jest rak.

Co to jest rak piersi?

Rak piersi to najczęściej spotykany nowotwór gruczołu sutkowego. Zwykle jest wykrywany namacalnie, jako bolesne zgrubienie w piersi. Regularne badania mammograficzne pozwalają na zdiagnozowanie go zanim nowotwór rozwinął się na tyle, by był wyczuwalny w badaniu palpacyjnym. Inne objawy mogą obejmować np. wciągnięcie brodawki sutkowej albo tzw. „skórkę pomarańczową” – miejscowy obrzęk limfatyczny pojawiający się gdy rak zajmie drogi chłonne.
Raki piersi dzieli się na:

• Rak in situ (przedinwazyjny) – to guz, który ogranicza się do swojego pierwotnego ogniska w nabłonku przewodów mlekowych lub nabłonku zrazików w piersi (zraziki to grupy komórek odpowiedzialne za wytwarzanie mleka). Rak in situ może z czasem przekształcić się w formę bardziej inwazyjną, więc zaleca się jego natychmiastowe usunięcie.
• Rak inwazyjny – forma raka, w której guz nacieka na inne tkanki w piersi, poza swoim pierwotnym ogniskiem. Gdy rak jest inwazyjny, występuje większe ryzyko zajęcia węzłów chłonnych i pojawienia się przerzutów. Rokowanie w tym przypadku jest zwykle gorsze niż w przypadku raka in situ, ale zależy to też od stadium choroby.

Stadia zaawansowania raka piersi

Podczas wykonywania badań, lekarz ocenia stan pacjentki na podstawie trzech kryteriów (TNM): wielkości guza (T), stopnia zajęcia węzłów chłonnych (N) i obecności przerzutów odległych (M). Po zestawieniu, dane te składają się na następujące stadia raka.

Skuteczność leczenia raka piersi stale rośnie. Świadczy o tym spadek śmiertelności przy jednoczesnym wzroście zachorowalności. Zawdzięczamy to nowym lekom i strategiom leczenia. Chore, które zgłosiły się w 0 i 1 stadium mają ponad 90% szansę na trwałą remisję (wyleczenie), w stopniu 2 – ponad 70% a w stopniu 3 – około 40%. Także w leczeniu pacjentek w 4 stadium choroby istnieje wyraźny postęp. W takich przypadkach stosuje się leczenie paliatywne, mające na celu poprawienie jakości życia i przedłużenie jego trwania. Nierzadko udaje się osiągnąć wieloletnie przeżycie u pacjentek z uogólnioną chorobą nowotworową.